Hallo Hendrik! In januari 2022 heeft HessenForst de door ons geschonken jonge boompjes op een 1,3 hectare groot bosoppervlak bij Darmstadt geplant. Kun je ons wat meer over de herbebossingswerkzaamheden vertellen?
In heel Duitsland hebben de bossen te kampen met de afgelopen twee droge jaren. Op veel plaatsen zijn bomen afgestorven, omdat ze door ontbrekend water in de grond en sterke zonnestraling droogteschade hebben opgelopen. Wij van HessenForst hebben het tot onze prioriteit gemaakt om onze inheemse bossen te veranderen in klimaatstabiele gemengde bossen van de toekomst.

Hoeveel bomen ontbreken er momenteel in de bossen van de bosbouwdienst in Darmstadt?
Precieze cijfers ontbreken helaas. Dat ligt onder andere aan het feit dat de droogte in veel gevallen het afsterfproces bij onze bomen pas op gang heeft gebracht. Deze situatie is in sommige bosregio's – bijvoorbeeld in het Darmstädter Westwald – te zien en we staan voor zeer grote uitdagingen.

Welke boomsoorten worden nu nieuw geplant?
De keuze voor de te planten boomsoort is altijd afhankelijk van de betreffende locatie. Tegen de achtergrond van de klimaatverandering hebben wij onze hoop momenteel gevestigd op eiken, haagbeuken, lindebomen, douglassparren en elsbessen als het om de herbebossing van de regio gaat. Haagbeuken stellen bijvoorbeeld niet zulke hoge eisen aan de watervoorziening en zijn ook bestand tegen extreme klimatologische omstandigheden. Ook douglassparren kunnen goed tegen droogte. Elsbessen zijn op hun beurt ware wondermiddelen voor de natuurbescherming en biodiversiteit. Deze warmteminnende boomsoort biedt met haar bloesem een geweldige voedselbron voor insecten, maar ook de vruchten worden door veel vogels graag gegeten. Zoals je ziet, zijn er uiteenlopende redenen voor het planten van de betreffende boomsoorten.

Naast de klimaatgerelateerde bosschade hebben de bossen ook last van stormen. In 2018 heeft de storm "Fabienne" grote schade in het Darmstädter Wald veroorzaakt.
Aanvankelijk was ik verdrietig en geschrokken over wat het natuurgeweld had veroorzaakt. Daarna werd het me al snel duidelijk dat door de storm ruimte voor iets nieuws werd geschapen. Ik ben van mening dat je altijd de kansen moet zien die zich door dergelijke gebeurtenissen voordoen. Door het licht dat vanaf dat moment op de bosgrond viel, hebben veel kleine boompjes de kans gekregen om uit te groeien tot net zo imposante bomen als hun voorgangers. Toch staat ons een gigantische taak te wachten.

Een gigantische taak – wat bedoel je precies?
Wij merken nu de eerste gevolgen van de klimaatverandering die wij als mensen mede hebben veroorzaakt. Deze voorbodes hebben reeds verwoestende gevolgen voor onze inheemse ecosystemen. Wij moeten in tijden als deze samenwerken om met verenigde krachten een leefbare omgeving voor de generaties na ons te bewaren. Dat heeft helaas nog niet iedereen begrepen.

Des te belangrijker is het dat reeds enkelen bereid zijn om het goede voorbeeld te geven en zelfs zelf aan de slag te gaan. Dat kan op velerlei manieren: deelname van particulieren aan boomplantacties, bewust consumeren, gebruik van duurzame houtproducten of door de samenwerking tussen de privésector en overheidsinstanties, zoals nu in het geval van Riese & Müller en HessenForst.

Wie bomen plant, denkt aan de lange termijn.

Snelle successen worden bij herbebossing niet behaald. Het resultaat zal pas voor de komende generaties zichtbaar zijn, maar zal een langdurig positief effect hebben. Dit bewustzijn willen wij ook aan onze leerlingen doorgeven. In het najaar van 2021 hebben wij daarom samen met hen en Hendrik Barthelmes een wandeling door het door stormschade getekende bos gemaakt. Zo konden onze leerlingen die dag de complexe wisselwerkingen tussen mens, natuur en klimaat van dichtbij ervaren.

Naast je werk als boswachter ben je ook werkzaam als natuurpedagoog en bied je boswandelingen aan.
Ja, natuureducatie was al een onderdeel van mijn opleiding bosbeheer en mijn voorbereidende stage. Naast vakkennis leren wij boswachters dus ook hoe wij mensen die normaal weinig met het bos en de natuur in aanraking komen, een beter inzicht kunnen geven in de thematiek bos. Wij bieden boswandelingen voor alle leeftijdsgroepen aan, maar richten ons vooral op jonge mensen.

Wil je hier wat meer over vertellen?
Kinderen en jongeren zijn onze toekomst. Als zij al in hun jeugd ontvankelijk worden gemaakt voor de thema's bos, klimaat en milieu, lukt het ons wellicht om de klimaatverandering te stoppen en de wereld leefbaar te houden. Bovendien is het aantoonbaar goed voor de ontwikkeling van jonge mensen als zij in het bos en in de natuur zijn. Als wij er dus in slagen om jongeren binnen het kader van natuureducatieve evenementen voor het bos te enthousiasmeren, is dat niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de jongeren zelf.

Hoe ziet eigenlijk een typische werkdag van een boswachter eruit? Je denkt vaak dat een boswachter de hele dag buiten in het bos is…
(Lachend) Het beeld van een oude man met snor, teckel en een jachtgeweer over de schouder is al lang achterhaald. Boswachters moet je als beheerders van het bos beschouwen. Wij plannen, coördineren en bewaken het bosbeheer. Daaronder vallen de houtoogst, de bewaking van de naleving van de boswetten en de uitvoering en bewaking van de jacht. Maar ook natuureducatie, dus rondleidingen van kleuterscholen, schoolklassen en volwassenen, PR en nog veel meer! Dat levert natuurlijk ook heel wat papierwerk op. Je kunt daarom stellen dat boswachters ongeveer 60 procent van hun werktijd in het bos zijn en ca. 40 procent achter het bureau doorbrengen.

Hartelijk dank voor het gesprek, Hendrik!