Duurzaam ondernemen met een blik van 360 graden.
04.03.2021 | People & Society
De Duitse federale bond voor een duurzame economie, Bundesverband Nachhaltige Wirtschaft e. V., geeft een stem aan de groene economie – waaronder Riese & Müller. De koers van de bond wordt uitgestippeld door dr. Katharina Reuter en haar managementteam. In dit interview vertelt Katharina over het traject naar en met de bond en wat de voorwaarden zijn voor eerlijk ondernemen.
Katharina, hoe kwam je bij de Bundesverband Nachhaltige Wirtschaft e. V. (BNW, eerder UnternehmensGrün) terecht?
Ik wilde eigenlijk boerin worden en heb in Berlijn landbouweconomie gestudeerd. Daar ben ik actief geworden binnen de gemeentepolitiek. Ik was werkzaam binnen de landbouwmarketing voor biologische voedingsmiddelen en was actief in de 'Zukunftsstiftung Landwirtschaft', voordat ik via de GLS Treuhand in Bochum geld aan zinvolle projecten kon toekennen. Ik heb zogezegd kennis gemaakt met de andere kant van de medaille.
Toen ik eenmaal kinderen had, ben ik teruggegaan naar Berlijn. Ik was op zoek naar een baan met minder verantwoordelijkheid. Dat is niet echt gelukt (lacht). Ik stond in plaats daarvan drie jaar aan het hoofd van de 'Klima-Allianz'. Een geweldige en zware functie binnen een complexe NGO-samenwerking.
In 2014 kwam ik bij de BNW terecht, die tot onlangs nog bekend stond onder de naam 'UnternehmensGrün'. In mijn functie als hoofd van de bond komt alles samen waar ik goed in ben: ik kan politiek actief zijn, netwerken en mijn kennis als generalist binnen de verschillende gebieden volledig inbrengen. Wij bundelen bewegingen met een 360°-blik op de economie. Dit is echt mijn droombaan.
-
We brachten een bezoek aan het concentratiekamp Auschwitz en toen werd mij duidelijk dat je in de maatschappij niet aan de zijlijn mag blijven staan. En omdat er meer waren die hetzelfde dachten, hebben wij op regionaal niveau de Grüne Jugend opgericht. Aangezien er nog helemaal geen federale bond was, hebben wij toen maar de Grüne Jugend voor heel Duitsland opgericht.
Ik was zo iemand die haar ouders met vreemde vleesvervangers heeft lastiggevallen en mijn vader, een musicus, aan de kop heeft gezeurd waarom hij altijd met de auto naar zijn concerten reed – ook al was zijn hoorn een redelijk zwaar instrument.
Wat is volgens jou jullie grootste succes tot nu toe?
De wet op hernieuwbare energie (Erneuerbare-Energien-Gesetz (EEG)) en de ecobelasting, ook al is dat al een tijdje geleden. En onze strijd als David tegen Goliath over de vrijhandelsakkoorden van de EU met de VS (TTIP) en Canada (CETA). Wij hebben ervoor gezorgd dat de pers uiteindelijk heeft geschreven dat er binnen de middenstand veel kritische stemmen waren. Binnen het kader van de "Fridays for Future"-beweging konden wij met succes de stem van de economie bundelen met ons initiatief "Entrepreneurs for Future" dat veel verder gaat dan de leden van onze bond. En momenteel zetten wij ons in voor een ambitieuze leveringsketenwet.
Hoe bekijk je de factor diversiteit tegen de achtergrond van duurzaam ondernemen?
Diversiteit hoort er in elk geval bij en het is geweldig om te zien dat steeds meer mensen zich hiervan bewust worden. We boeken stap voor stap vooruitgang. Duurzaamheid wordt veelal beschouwd als een kwestie die op drie zuilen is gebaseerd: er is een ecologische, economische en sociale dimensie. Vaak wordt ook nog de culturele dimensie meegeteld. En wat dat betreft merken wij hoe anders groepen handelen als zij divers zijn samengesteld. Als we alleen al naar de vrouwen kijken – je kunt toch niet serieus het perspectief van de halve bevolking negeren. Maar het gaat hier om een veranderingsproces. Bij UnternehmensGrün bestond de leiding in het begin ook uit tien mannen en mij als vrouw. Vandaag de dag zijn vrouwen en mannen binnen de leiding conform de statuten paritair vertegenwoordigd. En er is nog ruimte voor meer verandering. Als voorbeeld schiet me Raul Krauthausen te binnen. Als hij vanuit het perspectief van een mens in een rolstoel fundamentele zaken uitlegt, dan is dat zeer inspirerend en merk je ineens op hoe beperkt onze zogenoemd "normale" zienswijze is.
Als alles mogelijk zou kunnen zijn: wat zijn voor jou dan de optimale voorwaarden voor duurzaam ondernemen?
Dat is niet zo moeilijk. Ik wil eigenlijk alleen maar eerlijke marktomstandigheden. Dat wil zeggen: dezelfde regels voor iedereen. De grote concerns zeggen altijd "dat laten we aan de markt over", omdat dit voor hen tegen de achtergrond van de huidige omstandigheden voordelig is. Maar er is nu eenmaal geen eerlijke markt voor klimaatbescherming en duurzaamheid. Hiervoor zouden allereerst eerlijke prijzen moeten worden afgesproken. Wat het thema CO2 betreft, zetten wij ministapjes in de goede richting.
De leveringsketenwet is feitelijk volledig mislukt als je bekijkt met wat er mogelijk zou zijn geweest. Hier liepen bedrijven voorop met de verwachting dat de politiek een 'level playing field' zou creëren. En juist die pioniers zijn nu de dupe. Als Duitsland zijn doel wil realiseren om in 2050 klimaatneutraal te zijn, zijn er andere regels nodig.
En hoe past hier het streven naar groei bij?
Tijdens onze laatste jaarvergadering hebben wij gesproken over de ecologische en sociale economie. Een belangrijk resultaat: bedrijven die gericht zijn op duurzaamheid, kunnen doorgroeien. Groei is in eerste instantie niet het probleem. We moeten ons veeleer afvragen wat er precies moet groeien. Toch moeten we erover nadenken hoe wij economische doelstellingen bij een tegelijkertijd lager grondstofgebruik kunnen realiseren. Een aspect is bijvoorbeeld de vermindering van afval en de stap naar een circulaire economie.
Onze leden houden zich ook al niet meer zo bezig met het groeidogma. Dat blijkt al uit de gelijkwaardige benadering van de drie zuilen duurzaamheid, ecologie, economie en sociale zaken.
Hartelijk dank voor het gesprek en de interessante inzichten, Katharina!
-
De landbouweconoom Katharina Reuter zet zich al meer dan twintig jaar in voor een duurzame economie – eerst binnen onderwijs en onderzoek, daarna in stichtingen en bonden. Als adviseur voor bio en duurzaamheid werkte zij al nauw met bedrijven samen.
Katharina is medeoprichtster van verschillende organisaties en was lid van diverse besturen en raden van toezicht, is onder andere medeoprichtster van de European Sustainable Business Federation (Ecopreneur.eu), de Regionalwert AG Berlin-Brandenburg en van "Entrepreneurs For Future".
Ze is enthousiast over innovatieve duurzaamheidsprojecten – met veel passie zet zij zich daarom in de jury voor de 'Deutscher Umweltpreis' of de 'Deutscher Nachhaltigkeitspreis' in. Sinds 2014 staat zij aan het hoofd van de BNW.
-
De bond werd in 1992 onder de naam UnternehmensGrün opgericht. Reden hiervoor was de overtuiging dat ecologie en rendabiliteit elkaar niet tegenspreken. Vandaag de dag staan meer dan 400 bedrijven als lid achter deze visie.
Doelstellingen
- Ecologisch georiënteerd ondernemen en sociale verantwoordelijkheid van bedrijven
- Sociale creativiteit van bedrijven voor het concurrentievermogen van morgen
- Stimulering van een regionale, op het klein- en middenbedrijf gerichte economische structuur
- Impulsen voor een milieugericht stimulerings-, belasting- en fiscaal beleid
- Ecologisch georiënteerd aanbestedings- en investeringsbeleid
Katharina's favoriete start-ups
Wij hebben Katharina gevraagd wat momenteel haar drie favoriete start-ups zijn – het is geen makkelijke taak om uit ruim 400 leden drie favorieten te kiezen.
-
Het sociale en ecologische bedrijf stimuleert door de winst van zijn eerlijke biologische koffie- en theeproducten onafhankelijke en non-profit-projecten met als zwaartepunt de inclusie van mensen met een handicap, de ondersteuning van ecologische projecten met de focus op de circulaire economie en initiatieven voor de redding van voedingsmiddelen.
Dat geschiedt bijvoorbeeld in de vorm van transparante verengingsdonaties per verkocht product, door gebruik van verbruiksmaterialen die in een werkplaats voor mensen met een handicap worden gemaakt of door de bundeling en toekenning van particuliere donaties.
-
Het non-profit bedrijf uit Hamburg maakt deel uit van de Viva con Agua Family en ondersteunt sanitaire projecten, geeft voorlichting over sanitaire thema's, ondersteunt onderzoek op het gebied van de recycling van voedingsstoffen, plant bomen op "zelfgemaakte" grond en stimuleert sociaal vrijwilligerswerk.
Goldeimer is vooral bekend vanwege de inzet van zaagsel-composttoiletten op festivals in heel Duitsland en momenteel vanwege de succesvolle crowdfunding-campagne van antiracistisch toiletpapier.
-
Quartiermeister is een biermerk en een sociaal bedrijf, bestaande uit een bedrijf en een vereniging. Van de opbrengst (10 cent per verkocht bier) profiteren sociale projecten in de betreffende wijk. De vereniging controleert hierbij of het bedrijf volgens de statuten handelt. Elk lid van de vereniging kan meebeslissen over welke projecten er worden ondersteund.